Wat komt nauwelijks voor in de lucht, maar is onderdeel van bijna alles om ons heen? Je raadt het al, waterstof! Al in het jaar 1874 slaagden we erin om waterstof in te zetten als energiebron, bijvoorbeeld voor het laten rijden van auto’s. De ontwikkeling heeft sindsdien een lange tijd stil gelegen, net als de wetgeving voor het gebruiken van waterstof. Door verschillende factoren bleef de figuurlijke deur voor waterstof nog gesloten. Door de energietransitie leeft het idee om waterstof als energiebron te gebruiken echter weer helemaal op.
Er lopen al heel veel onderzoeken en projecten naar het gebruiken van waterstof, en hier komen ook steeds meer bij, gestimuleerd en geholpen door EnTranCe. Ook de deur naar nieuwe wetgeving staat ondertussen al op een kier. Dit gaat alleen wel minder snel dan de ontwikkelingen met waterstof zelf. Hoe ga je als innovatieve ondernemer om met deze achterlopende wetgeving? Mag de waterstoffiets, drone of boot wel, als er nergens staat dat het mag?
Producenten brengen natuurlijk al even verschillende producten op de markt. Aan algemene wetgeving hierover is dan ook zeker geen gebrek. Maar voor de ‘waterstofondernemer’ is alles vaak net niet van toepassing, waardoor je al gauw door de bomen het bos niet meer ziet. Dit was voor mij de reden om hier mijn afstudeeronderzoek aan te wijden. Waar moet je als ondernemer op letten als je aan de slag gaat met waterstof? Zijn op het gebied van wetgeving alle deuren nu gesloten, of staan ze juist wagenwijd open? Hierbij bleek dat er veel meer mogelijk is dan dat je in eerste instantie zou denken. Zo zijn veel certificeringen niet verplicht, waardoor niet altijd een allesbepalende factor hoeven te vormen. Wel is het belangrijk rekening te houden met eventuele aansprakelijkheid. Daarnaast bleek communicatie met andere relevante partijen een sleutel tot succes.
Naast het ontbreken van specifieke waterstofwetgeving, zoals voor de certificering, heb ik ook aandacht besteed aan zaken die voor elke ondernemer relevant kunnen zijn. Zo bleek tijdens de interviews dat het verkrijgen van subsidies soms erg lastig kan zijn. Vaak wordt met een subsidie een bepaalde doelgroep beoogd, zoals de ondernemer die nog een prototype wil gaan bouwen. Als je dit al hebt gedaan en al in de testfase bent aangekomen, gaat het met terugwerkende kracht aanvragen van deze subsidie helaas niet meer. In sommige gevallen is het dus een kwestie van de deur zelf op tijd open zetten, voordat deze op slot zit.
Dat het op tijd open doen van deuren, of hiernaar opzoek te gaan, belangrijk is, bleek voor mij ook tijdens het schrijven van mijn onderzoek. Ik schreef mijn onderzoek namelijk midden in de coronacrisis. Het grootste gedeelte van het onderzoek heb ik dan ook thuis uitgevoerd, waarbij ik gebruik maakte van (beeld)bellen om bijvoorbeeld interviews af te nemen of contact te onderhouden met docenten. Met wat creativiteit, flexibiliteit en een beetje geluk kon ik op deze manier het onderzoek binnen de gestelde termijnen afronden. Daarnaast liet de haan zich vanuit de achtertuin ook geregeld horen, gevolgd door de vraag ‘van wie is die haan?!’. Nu weet iedereen dus dat ik op het platteland woon met een hoop dieren, ondanks dat de deur gewoon dicht zat. De conclusie: ga opzoek naar de open deuren. Zijn deze er niet, dan doe je ze zelf even open!
Jeroen Nijland is vierdejaarsstudent HBO-Rechten. Jeroen deed zijn afstudeeronderzoek bij Innovatiewerkplaats (IWP) EnTranCe – thema Energy Governance.
